2020-06-25 17:13:48 Verbouwen, renovatie en vergunningen

Wil je een woning renoveren of verbouwen? Misschien heb je een bouwvergunning nodig voor de geplande werken? Voor welke werken heb je een vergunning nodig en welke niet? Wij zetten ze even voor je op een rij.

Eerst een algemene tip, voor de start met de verbouwing moet je weten wat haalbaar is. Wat wil je exact veranderen aan jouw woning en wat is er technisch mogelijk? Heb je al plannen van de huidige woning? En niet onbelangrijk, heb je voldoende budget?

Leningen voor renovatie

Als jouw eigen financiële middelen niet volstaan, kan je kijken voor een renovatielening bij een bank. Wanneer je energiebesparende verbouwingen doet kan je ook een goedkopere energielening krijgen. Als je een laag inkomen hebt kom je misschien in aanmerking voor een sociale lening voor renovatie.

Vergunning versus melding

Voor grondige verbouwingen heb je een omgevingsvergunning (bouwvergunning) nodig. In principe is ook de medewerking van een architect verplicht. Voor kleine wijzigingen is een vergunning niet verplicht, maar moet je de verbouwingen wel melden aan de gemeente (meldingsplicht). Andere werken zijn dan weer vrijgesteld van zowel vergunning als meldingsplicht.

Onderhoudswerken

Algemene werken zoals onderhoudswerken zijn over het algemeen vrijgesteld van een stedenbouwkundige vergunning. Zoals bijvoorbeeld pleisterwerk, kapotte dakpannen, het vervangen van ramen, herstellen van kapotte verhardingen en schilderen en kaleien van gevels.
Voorwaarde is wel dat ze niet in strijd zijn met de geldende bouwvoorschriften. De werken vinden bovendien plaats binnen een straal van 30 meter binnen een vergund gebouw. Ook belangrijk bij het uitvoeren van onderhoudswerken is dat ze het bouwvolume niet wijzigen, de stabiliteit vrijwaren en dat ze buiten het zicht van de straat gebeuren. Ook mag de functie van het pand niet wijzigen, is dit wel zo, dan moet je alsnog een vergunning aanvragen.

Binnen de woning

Vinden de geplande onderhoudswerken binnen plaats? Ga gerust je gang. Je hoeft geen vergunning aan te vragen. Enkele voorbeelden:

Een nieuwe keuken of badkamer plaatsen
De kamerindeling wijzigen (één grote kamer omtoveren tot 2 kamers)
De zolder omvormen tot een slaapkamer

Buiten de woning

Vooral rondom de woning en in de tuin is het mogelijk vele werken zelf aan te pakken. Verrassend genoeg zijn deze vaak vergunningsvrij. Enkele voorbeelden:

Het aanleggen van een niet-overdekte constructie zoals een zwembad, vijver of terras voor een maximum oppervlakte van 80m²
Bomen aanplanten, als ze twee meter van de perceelgrens verwijderd zijn
Hagen aanplanten, als ze een halve meter van de perceelgrens staan.
Een vrijstaand bijgebouw zoals een tuinhuis, poolhouse of carport als deze de oppervlakte van 40 m² niet overschrijdt en niet hoger is dan 3,5meter. Deze moet ook maximaal 30 meter van de woning staan, in de zijtuin 3 meter en in de achtertuin 1 meter van de perceelsgrens verwijderd zijn
Kleine constructies zoals een barbecue, speeltoestel of brievenbus
Een onbewoonde caravan of kampeerwagen achter je woning of stockage van maximaal 10m³ aan materiaal
Een ondergrondse constructies zoals een regenwaterput, brandstoftank of aansluiting
Een bouwwerk slopen waarvoor geen vergunningsplicht geldt of dat bouwkundig erfgoed is met een maximale grootte van 100m²
Een open draadafsluiting onder de 2 meter hoog in de zij- of achtertuin
Een gesloten afsluiting van maximum 1 meter hoog in de voortuin
Een gesloten omheining van 2 meter hoog en binnen een straal van 30 meter rondom je woning

Werken met meldingsplicht

Voer je werken uit die de stabiliteit van je woning beïnvloeden, dan doe je dat zonder vergunning. Maar je hebt wel een meldingsplicht. Ook hier geldt weer dat de werken buiten het zicht van de straat plaatsvinden. (Dus binnenshuis of aan achter- of zijgevels.)

Het plaatsen van nieuwe dragende balken voor de dakconstructie
Herbouwen of vervangen van buitenmuren
Het bouwen van nieuwe raamopeningen

Hoe moet je het melden?

De bouwheer doet de melding aangetekend (of met een ontvangstbewijs) door het juiste formulier in te vullen en een beknopt dossier samen te stellen
Een gemeente antwoordt binnen een relatief korte termijn als ze een negatief advies geeft. In dat geval worden de werken afgelast
Geeft ze groen licht, dan mag je na 20 dagen starten met de werken

Werken waarvoor je een vergunning nodig hebt

Voor de meeste andere werken die je uitvoert heb je dus wel een bouwvergunning nodig. Meestal gaat het dan om een stedenbouwkundige vergunning en heb je ook een architect nodig.

Aanpassing van de woonfunctie

Wanneer de woonfunctie van je huis verandert heb je altijd een vergunning nodig. Soms zelfs ook als je geen werken uitvoert.

Het opdelen van een huis

Ben je van plan werken uit te voeren waarbij je een huis opdeelt in verschillende segmenten? Zoals bijvoorbeeld van je huis appartementen maken, of een studentenkamer in je huis laten installeren? Dan heb je een stedenbouwkundige vergunning nodig.

Slopen

Voor het slopen van gebouwen heb je in principe een vergunning nodig. Behalve als het opzetten van het gebouw vrijgesteld is.

Een boom die eruit moet

Staat die boom in je tuin toch echt wel in de weg? Of ben je het onderhoud beu? Mogelijks heb je een vergunning nodig om hem te kappen. Staat je boom op minder dan 15 meter van de woning? Meet de omtrek op een hoogte van 1 meter ten minste 1 meter? Dan is het tijd om een vergunning aan te vragen. Dat geldt trouwens ook als je een boom met die afmetingen wil planten.

Het rode huis in de straat

Stel je hebt een woning met een witte gevel en je wil graag een rode gevel. Dan verander je het straatbeeld, om deze reden heb je voor dit werk een vergunning nodig. Aan de zij- of achtergevel niet, want die hebben geen impact op het zicht vanaf de straat.

Rekening houden met de afstand

Wil je een parkeerplaats in de voortuin en plaats je die nieuwe parking op minder dan 1 meter van de perceelgrens, dan heb je een vergunning nodig.
Ook een nieuw terras, die op minder dan 1 meter van de perceelgrens ligt kan enkel mits vergunning.
Misschien heb je een erg grote tuin en wil je een lange-afstandsoprit laten plaatsen. Als die oprit verder dan 30 meter van de woning verwijderd is, is een vergunning verplicht.
Een terras, siervijver, zwembad en zonnepanelen die samen meer dan 80m2 innemen, dan heb je voor die niet-overdekte constructies een vergunning nodig. Blijft de ingenomen oppervlakte onder de 80m2, maar komen je zonnepanelen meer dan 1 meter boven de dakrand uit? Ook dan moet je een aanvraag indienen.

Nog een bijgebouw

Na een tijdje kan het aantal verbouwingen oplopen. Je had bijvoorbeeld al een carport geplaatst tegen de zijgevel en een bijkeuken gebouwd. Nu wil je nog een veranda laten zetten. Ook hier hangt alles af van de oppervlakte die je inneemt. Bij meer dan 40m2 ben je verplicht om een vergunning aan te vragen.

De exacte bepalingen en de integrale wetteksten vind je terug op de website Ruimtelijkeordening.be, van de Vlaamse Overheid.

Verplichtingen bij verbouwingen

Alle gebouwen in Vlaanderen waarvoor een omgevingsvergunning wordt aangevraagd of een melding wordt gedaan, moeten aan bepaalde normen voldoen (energie, ventilatie, waterverbruik, ...). Ook voor kleine aanpassingen die je niet aan jouw gemeente moet melden, moet je rekening houden met wettelijke verplichtingen (bv. dakisolatie, dubbel glas).

Hoe vraag je een bouwvergunning aan?

Je kan op twee manieren een bouwvergunning aanvragen. Digitaal via de website, of door een papieren aanvraagformulier. Het papieren aanvraagformulier dien je persoonlijk in te dienen bij de gemeenten. Je krijgt dan een ontvangstbewijs.